W minionych latach zaobserwowano znaczną poprawę stanu technicznego polskiego rolnictwa czego największym wyrazem była dynamiczna wymiana parku maszynowego przez polskich rolników. Odnotowane, bardzo pozytywne tendencje, wynikają w dużej mierze z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej co stworzyło liczne możliwości pozyskiwania środków na inwestycję w tym sektorze gospodarki.
Celem współczesnej polityki rolnej większości państw gospodarek rynkowych jest koncentracja i specjalizacja rolnictwa oraz przyspieszanie postępu technologicznego i agrotechnicznego, który zapewniać ma efektywność tego działu gospodarki. Skuteczna realizacja tych założeń jest ściśle powiązana z sytuacją na rynku maszyn rolniczych. Rynek maszyn rolniczych jest jednym z ważniejszych części w systemie agrobiznesu. Jego rola polega na zaopatrywaniu w środki techniczne przeznaczone do mechanizacji procesów technologicznych związanych z produkcją żywności oraz wytwarzaniem niektórych surowców dla przemysłów: włókienniczego, chemicznego i innych, a także biomasy do celów energetycznych.
W rynku maszyn rolniczych uczestniczą:
- producenci ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń stosowanych w produkcji roślinnej, zwierzęcej, przechowalnictwie i obróbce produktów rolniczych oraz części wymiennych do tych środków,
- dystrybutorzy sprzętu rolniczego i odpowiednich do niego części wymiennych,
- przedsiębiorcy świadczący usługi mechanizacyjne i transportowe na rzecz gospodarstw rolnych,
- nabywcy, którymi są rolnicy,
Zdaniem ekspertów Czynnikami, które warunkują popyt na środki mechanizacji rolnictwa są zmiany w technologiach produkcji, postępująca koncentracja i specjalizacja produkcji w rozwojowych gospodarstwach rolniczych, następnie ilościowy i jakościowy stan wyposażenia w sprzęt rolniczy, a także relacje cen i związana z tym koniunktura w rolnictwie.
Sytuacja na rynku maszyn rolniczych ma zatem, znaczący wpływ na tempo postępu technologicznego w rolnictwie i rozwój całego agrobiznesu. Stan opisywanej branży zależny jest od koniunktury w rolnictwie, zdolności produkcyjnych i poziomu technologicznego w przemyśle maszyn rolniczych, organizacji handlu, a także od cen środków mechanizacji i ich relacji do cen skupu produktów rolniczych.
Analitycy CEMA Polska Izba Gospodarcza Maszyn i Urządzeń Rolniczych szacują, że w 2015 roku wystąpił około 5-10 proc. spadek sprzedaży maszyn rolniczych w porównaniu do roku 2014. Główne przyczyny takiego stanu rzeczy upatruje się w:
- fazie cyklu ekonomicznego: obecny trend spadkowy można częściowo wytłumaczyć i musi być postrzegany w kontekście niedawnego boomu w sprzedaży maszyn rolniczych w latach 2011 i 2013.
- niższych cenach surowców dla zbóż i mleka i tym samych zmniejszone przychody rolników , co ogranicza nastroje inwestycyjne i ich siłę nabywczą w kontekście zakupu dla nowych urządzeń
- zmianie zasad przyznawania dotacji UE w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), wprowadzone w 2015 roku.
W opinii ekspertów DCF Dotacje – Consulting – Finanse obecna sytuacja na rynku maszyn rolniczych jest stanem przejściowym pomiędzy „starą” (2007-2013) a „nową” (2014-2020) perspektywą budżetową UE. Tymczasowe obniżenie popytu na maszyny rolnicze wynika z jednej strony ze swoistego nasycenia rynku wynikającego ze wzmożonych inwestycji wspomaganych środkami finansowymi minionej perspektywy finansowej UE, a z drugiej, z okresowego braku nowych, aktywnych programów wspierających modernizację gospodarstw rolnych perspektywy na lata 2014-2020. Według prognoz analityków po roku 2015, opisywana branża powróci na ścieżkę wzrostową, co wynikać będzie w znacznym stopniu z uruchomienia dużej liczby regionalnych i krajowych programów, w ramach których podmioty i gospodarstwa rolne będą mogły uzyskać dofinansowanie na rozwój swojej działalności.
Programami, w ramach których podmioty opisywanej branży mogą pozyskać dotacje są m.in.:
- Program Operacyjny Inteligentny Rozwój
- Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
- Program Rozwoju Obszarów Wiejskich czy
- programy regionalne m. in. Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny,
Opracowano na podstawie wiedzy i doświadczenia zespołu ekspertów DCF oraz:
- http://www.wspolczesna.pl/rolnictwo/art/4921317,prognozy-dla-rynku-maszyn-rolniczych-w-europie-w-2015-roku,id,t.html
- http://www.tvr24.pl/wiadomosc-Branza_maszyn_rolniczych-5022.html
- http://www.tvr24.pl/wiadomosc-Branza_maszyn_rolniczych-5022.html
- http://lomzynskie24.pl/2015/05/zalamanie-sprzedazy-na-rynku-maszyn-rolniczych/